Ο Δήμος
Η Σκόπελος
Πράσινος και Γαλάζιος παράδεισος
Αγκαλιασμένη από τις δύο αδελφές της, την Σκιάθο και την Αλόννησο, συντροφιά με δεκάδες νησίδες και ξερονήσια, λούζεται στα κρυστάλλινα νερά του Αιγαίου η Σκόπελος, νησί του συμπλέγματος που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Μαγνήτων νήσοι και σήμερα Σποράδες. Με πευκοδάση που κατηφορίζουν μέχρι τις ειδυλλιακές της ακτές, δίκαια ανακηρύχθηκε «Πράσινο και Γαλάζιο» νησί, από την Διεθνή Οργάνωση Βιοπολιτικής.
Ο επισκέπτης της έχει πολλά να απολαύσει εδώ, πέρα από το υπέροχο φυσικό περιβάλλον, τον ήλιο και τη θάλασσα: τον διατηρητέο οικισμό της Χώρας, πολυάριθμα γραφικά χωριά, μοναστήρια και εμβληματικά ξωκκλήσια, αξέχαστες γαστρονομικές εμπειρίες, συναρπαστικές υπαίθριες δραστηριότητες, επισκέψεις σε μουσεία, μνημεία, χώρους πολιτισμού, επαφή με την ιστορία, την υλική και άυλη παράδοση του τόπου.
Καλωσορίσατε λοιπόν στην Σκόπελο. Έναν γοητευτικό, πολυδιάστατο, φιλόξενο «Πράσινο και Γαλάζιο» παράδεισο... επί της θάλασσας του Αιγαίου!
Ιστορία
Προϊστορικοί Χρόνοι
Η εποχή που ονομάζουμε προϊστορική παραμένει για εμάς σήμερα δυσνότητη και συχνά σκοτεινή, καθώς τις μόνες πληροφορίες που έχουμε γι’ αυτή τις οφείλουμε στην αρχαιολογία. Όπως αποδεικνύουν οι έρευνες στα ερημονήσια, στο ανατολικό τμήμα του αρχιπελάγους, στα νησιά του συμπλέγματος των Σποράδων ή Βορείων Σποράδων, ζουν άνθρωποι από την μέση παλαιολιθικήεποχή (π. 40.000-25.000 π.Χ.). Στη Σκόπελο δεν έχουν εντοπιστεί ανθρώπινα ίχνη από αυτή την εποχή, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη τη θέση και τις φυσικές πηγές πλούτου του νησιού, φαίνεται πως η απουσία ευρημάτων οφείλεται στην έλλειψη ερευνών από εξειδικευμένους αρχαιολόγους.
Τα πρώτα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στη Σκόπελο χρονολογούνται στην περίοδο που αποκαλείται μυκηναϊκή (π. 1600-1100 π.Χ.). Πρόκειται για τάφους και οικοδομικά κατάλοιπα στη χερσόνησο του Στάφυλου, στο νότιο τμήμα του νησιού, καθώς και κινητά ευρήματα, ανάμεσά τους μια εντυπωσιακή χρυσή λαβή μυκηναϊκού ξίφους, γνωστή ως το σπαθί του Σταφύλου. Τάφοι μυκηναϊκής εποχής ανακαλύφθηκαν και στο Δίτροπο,κοντά στον Πάνορμο, ενώ ένας μυκηναϊκός τείχος διασώθηκε κάτω από τα ερείπια της πόλης της αρχαίας Πεπαρήθου.
Πέρα από τους σύγχρονους αρχαιολόγους, για τα όσα συνέβαιναν στην προϊστορική Σκόπελο μας πληροφορούν και οι αρχαίοι συγγραφείς. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις τους, το νησί αποίκισαν Κρητικοί, αυτοί που ονομάζουμε σήμερα Μινωίτες, με επικεφαλής τον Στάφυλο, γιο του θεού Διόνυσου και της κόρης του Μίνωα, της Αριάδνης. Στον Στάφυλο, μυθικό οικιστή και πρώτο βασιλιά του νησιού, πίστεψαν οι παλαιότεροι ερευνητές ότι ανήκε η βαρύτιμη χρυσή λαβή ξίφους, που αναφέρθηκε παραπάνω.
Αρχαίοι Χρόνοι
Γεωμετρική-Αρχαϊκή περίοδος (9ος -6ος αι. π.Χ.)
Για τις Σποράδες των αρχών των ιστορικών χρόνων δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Μόνο πως ήταν έρημες και κατοικήθηκαν, λέει η «Περιήγησις», έργο ανώνυμου αρχαίου συγγραφέα, από Ίωνες αποίκους από τη Χαλκίδα. Ο αρχαίος συγγραφέας μοιάζει σίγουρος για τα γραφόμενά του, οι σύγχρονοι ερευνητές ωστόσο θεωρούν πιο πιθανό οι άποικοι να βρήκαν στα νησιά αυτούς που ζούσαν εκεί από τα προϊστορικά χρόνια.
H πρώτη ιστορική πληροφορία που έχουμε για τη Σκόπελο χρονολογείται στις αρχές του 6 ου αι. π.Χ. και αφορά τον πρώτο διάσημο κάτοικό της. Είναι ο αθλητής Άγνων, ο οποίος το 569 π.Χ. στέφεται νικητής σε αγώνα δρόμου στην Ολυμπία, στην 53η Ολυμπιάδα.
Κλασική περίοδος (5ος -4ος π.Χ.)
Στις αρχές του 5 ου αι. π.Χ. στην Πεπάρηθο, όπως ονομαζόταν τότε η Σκόπελος, υπάρχουν τρεις πόλεις, η Πεπάρηθος, ο Πάνορμος και ο Σελινούς (σημερινό Λουτράκι Γλώσσας). Το νησί ευημερεί και οι Πεπαρήθιοι προσφέρουν πλούσια αφιερώματα στο μαντείο των Δελφών, ανάμεσά τους ένα κολοσσιαίο χάλκινο άγαλμα του θεού Απόλλωνα, από το οποίο σήμερα σώζεται η βάση.
Στα χρόνια αυτά, η Πεπάρηθος φημίζεται ήδη για το θαυμάσιο κρασί της, τον «Πεπαρήθιο οίνο», τον οποίο εξάγει σε ολόκληρο το Αιγαίο Πέλαγος, ακόμα και στον Εύξεινο Πόντο. Τον πλούτο και τις εμπορικές της δραστηριότητες αποδεικνύουν τα ασημένια νομίσματα που κόβει, τα περισσότερα από τα οποία, στη μία όψη, έχουν παραστάσεις που σχετίζονται με την αμπελουργία: σταφύλι και φύλλα αμπέλου.
Μετά τη νίκη των Ελλήνων στον φοβερό πόλεμο εναντίον των Περσών (480 π.Χ.) η Πεπάρηθος (Σκόπελος), όπως και η γειτονική Σκιάθος, γίνονται μέλη της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Φαίνεται, μάλιστα πως το πολίτευμα στην Πεπάρηθο είναι δημοκρατικό, ανάλογο με της Αθήνας. Μέχρι τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431π.Χ.), τη φοβερή σύγκρουση μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης και των συμμάχων τους, το νησί απολαμβάνει μια περίοδο ειρηνική και εμπορικά ακμαία. Στη συνέχεια, αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς , σε σχέση με τον σεισμό που τη συνταράζει το 427 π.Χ. και ο οποίος προκαλεί μεγάλο παλιρροϊκό κύμα. Μετά το τέλος του πολέμου, το 404 π.Χ., αποδέχεται την προστασία της Σπάρτης και το πολίτευμά της γίνεται ολιγαρχικό.
Στα χρόνια που ακολουθούν, η Πεπάρηθος βρίσκεται κυρίως υπό τη Σπαρτιατική Συμμαχία, αλλά όχι για μεγάλο διάστημα , καθώς ξαναπέρασε στην Αθηναϊκή. Επίσης δέχτηκε επιθέσεις από τον Αλέξανδρο, τύραννο τον θεσσαλικών Φερρών. Τότε, οικοδομούνται στο νησί, όπως και σ’ όλες τις Σποράδες, πύργοι και άλλα οχυρωματικά έργα. Το 351 π.Χ. ο Σώστρατος, ένας Πεπαρήθιος πειρατής, καταλαμβάνει τη γειτονική Αλόννησο. Το γεγονός προκαλεί την έχθρα της Αθήνας, η οποία είχε υπό τον έλεγχό της το νησί, ενώ ο Φίλιππος Β΄, βασιλιάς της Μακεδονίας, βρίσκει την ευκαιρία να εγκαταστήσει φρουρά στην Αλόννησο. Οι Πεπαρήθιοι αντιδρούν, το ίδιο και οι Αθηναίοι, και ο Αθηναίος ρήτορας Δημοσθένης γράφει έναν από τους περίφημους λόγους του, ενάντια τόσο στους Μακεδόνες όσο και στους Πεπαρήθιους. Λίγα μόνο χρόνια αργότερα, μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.), η Πεπάρηθος υποτάσσεται, όπως και όλες οι πόλεις-κράτη της νότιας Ελλάδας, στον Φίλιππο Β΄ και στους Μακεδόνες.
Ελληνιστική περίοδος (τέλος 4ου -1ο αι. π.Χ.)
Η αρχή της νέας εποχής βρίσκει την Πεπάρηθο κομμάτι, μικροσκοπικό, της αχανούς αυτοκρατορίας που δημιούργησε μέσα σε ελάχιστα χρόνια ο Μακεδόνας βασιλιάς Μέγας Αλέξανδρος, γιος του Φίλιππου Β΄.
Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου το νησί ζει, θέλοντας και μη, τους θυελλώδεις καυγάδες των διαδόχων του, που διεκδικούν τμήματα της αυτοκρατορίας: το 209-208 π.Χ. γίνεται πεδίο της μάχης μεταξύ Φίλιππου Ε΄, βασιλιά της Μακεδονίας, και Άτταλου Ε΄, βασιλιά της Περγάμου· στις αρχές του 2ου αι. π.Χ. οι Μακεδόνες καταστρέφουν την Πεπάρηθο, όπως και όλες τις Σποράδες, φοβούμενοι πως θα ταχθούν με το μέρος των Ρωμαίων, εναντίον τους· το 192 π.Χ. την καταλαμβάνει ο Αντίοχος Β΄, βασιλιάς της Συρίας· το 88 π.Χ. οι Σποράδες χρησιμεύουν ως βάση για τα στρατεύματα του Μιθριδάτη, βασιλιά του Πόντου, που λεηλατούν τις ακτές της Μεσσηνίας· το 82 π.Χ. την καταλαμβάνει ο Ρωμαίος στρατηγός Βρότιος Σούρας και έκτοτε αποτελεί κομμάτι της νέας αυτοκρατορίας, της Ρωμαϊκής.
Ρωμαϊκή περίοδος (1ος αι. π.Χ.-4 ος αι. μ.Χ.)
Κατά την πρώιμη ρωμαϊκή περίοδο, οι Βόρειες Σποράδες υποφέρουν από τις επιθέσεις πειρατών, που έχουν το ορμητήριό τους στην Κιλικία, στις ακτές της Μικράς Ασίας. Παρ’ όλα αυτά, η Πεπάρηθος καταφέρνει να μοσχοπουλάει το περίφημο κρασί της, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στα χρόνια του αυτοκράτορα Αύγουστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.). Διάσημος μεγαλογαιοκτήμονας και αμπελουργός της εποχής, τον οποίο αναφέρει ο συγγραφέας Λεύκιος Φλάβιος Φιλόστρατος (2 ος αι.μ.Χ.), είναι ο Υμναίος ο Πεπαρήνθιος, ο οποίος ζει σε πολυτελή έπαυλη στην Αλόννησο.
Η συστηματική αμπελουργία αποτελεί πηγή πλούτου για το νησί από τα κλασικά μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια. Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν συχνά το δίκτυο που έχει στηθεί για να εξυπηρετηθεί το εμπόριο του κρασιού και πλέκουν το εγκώμιο του «Πεπαρήθου οίνου». Επιπλέον τεκμήριο, τα αρχαία ναυάγια πλοίων που έχουν ανακαλυφθεί στα νερά των Βόρειων Σποράδων, τα οποία μετέφεραν αμφορείς γεμάτους κρασί.
Βυζαντινοί χρόνοι-Ενετοκρατία (4ος -16ος αι.)
Με τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη, το 330 μ.Χ., ξεκινά η περίοδος που ονομάζουμε βυζαντινή, η οποία σηματοδοτεί αλλαγές για το νησί. Τώρα, επικρατεί το όνομα Σκόπελος, το οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά στα γραπτά του μαθηματικού και αστρονόμου Κλαύδιου Πτολεμαίου (2ος αι. μ.Χ.) και αργότερα, του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Ιεροκλή (5ος αι. μ.Χ.). Το αρχαίο όνομα Πεπάρηθος το ξανασυναντάμε στο γεωγραφικό λεξικό του Στέφανου Βυζάντιου (6ος αι. μ.Χ.), μετά τον 13ο αι. μ.Χ. όμως εξαφανίζεται.
Την ίδια περίοδο, από τον 4ο αι. μ.Χ., τη θέση της αρχαίας θρησκείας παίρνει ο χριστιανισμός, με την έλευση του Επισκόπου Ρηγίνου στη Σκόπελο. Στη Σύνοδο της Σαρδικής (σημερινή Σόφια), το 342/3, συμμετέχει και διαπρέπει ο επίσκοπος της Σκοπέλου, ο Ρήγινος. Ο επίσκοπος, ο οποίος βρίσκει μαρτυρικό θάνατο στη Σκόπελο, την εποχή του Ιουλιανού (361-363) του αυτοκράτορα, που επιχειρεί να αναβιώσει την ειδωλολατρική θρησκεία, γίνεται προστάτης και άγιος του νησιού. Με την επικράτηση του χριστιανισμού, ξεκινά η οικοδόμηση εκκλησιών, σε ολόκληρο το νησί, μία εκ των οποίων είναι αφιερωμένη στον άγιο Ρήγινο, τον πολιούχο Άγιο της Σκοπέλου.
Σταθμό στην ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αποτελεί η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της 4ης Σταυροφορίας, το 1204. Μετά την επιτυχία τους, οι ηγεμόνες της Δύσης μοιράζουν μεταξύ τους τα εδάφη του Βυζαντίου. Η Σκόπελος και άλλα νησιά παραχωρούνται στους Ενετούς αδελφούς Ανδρέα και Ιερεμία Γκίζι, οι οποίοι γίνονται οι πιο ισχυροί ηγεμόνες του Αιγαίου, μετά τον Βενετό επίσης Μάρκο Σανούδο. Η ενετική κατοχή διαρκεί μέχρι το 1276,όταν ο Φίλιππος Γκίζι, κύριος της Σκοπέλου και δραστήριος πειρατής, εκδιώκεται από τον θρυλικό Αρχιναύαρχο του Βυζαντινού Στόλου, τον Λικάριο.
Στις αρχές του 14ου αι., το 1307-1308, ένας στόλος Καταλανών, με καπετάνιο τον Ραμόν Μουντανέ, επιτίθεται στις Σποράδες, το ίδιο και οι Οθωμανοί, λίγο αργότερα, μεταξύ 1326 και 1328, οι οποίοι λεηλατούν τη Σκόπελο και άλλα νησιά. Ο Ιταλός γεωγράφος Κριστόφορο Μπουοντελμόντι, που φτάνει στη Σκόπελο το 1419, μας πληροφορεί πως στο νησί υπάρχουν δύο οικισμοί, ένας στη Σκόπελο και ένας στη Γλώσσα.
Έναν χρόνο μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, το 1453, οι κάτοικοι των Σποράδων τίθενται υπό την προστασία της Βενετίας και ζητούν να διατηρήσουν τα προνόμια και των επίσκοπό τους. Για έναν σχεδόν αιώνα, μέχρι το 1538, η Σκόπελος απολαμβάνει γαλήνια κι ευχάριστη ζωή, η οποία αφήνει τα ίχνη της στη γλώσσα και στην αρχιτεκτονική.
Οθωμανικοί χρόνοι (16ος -19ος αι.)
Η οθωμανική κυριαρχία ξεκινά το 1538, όταν ο Αρχιναύαρχος του Οθωμανικού Στόλου, ο διαβόητος Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα, κατακτά τις Σποράδες, λεηλατεί πόλεις και χωριά, καταστρέφει τις οχυρώσεις και εξανδραποδίζει τους κατοίκους.Λίγο καιρό μετά, ο Γάλλος ναύαρχος Τεοντόρ Μπλανκάρ βρίσκει τα νησιά έρημα.
Τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα νησιά μας διατηρούν προνόμια, διοικητικά και νομικά, που είχαν την εποχή της Ενετοκρατίας και εξαρτώνται από τον Καπουδάν πασά, τον Αρχιναύαρχο του Οθωμανικού Στόλου. Η πειρατεία ωστόσο εξακολουθεί να μαστίζει τον τόπο. Εξασθενεί γύρω στα τέλη του 17ου αι. και τότε μόνο αρχίζει να αυξάνεται ο πληθυσμός. Παράλληλα, χάρη στη σημαντική της θέση στους δρόμους του εμπορίου, και στην παραγωγή του περίφημου κρασιού της, η Σκόπελος αποκτά αγγλικό προξενείο (consolato), γαλλικό, ρωσικό και βενετικό υποπροξενείο (viceconsolato). Το 1723 ή το 1724 αποκτά και μια περίφημη σχολή, την Ακαδημία Δαπόντε, η οποία ιδρύεται από τον Στέφανο Δαπόντε, πατέρα του συγγραφέα Καισάριου Δαπόντε και πρόξενο της Αγγλίας στη Σκόπελο.
Το 1770, με την εμφάνιση του ρωσικού στόλου στα νερά του Αιγαίου, πολλοί κάτοικοι των Σποράδων συμμετέχουν στην επανάσταση εναντίον των Οθωμανών, η οποία είναι γνωστή ως «Ορλωφικά». Ο ναύαρχος Ορλώφ δώρισε μια καμπάνα στη Σκόπελο, που σώζεται ως σήμερα στην ενορία του Χριστού, ως τάμα, μετά την επιτυχή έκβαση της μάχης στο Τσεσμέ, εξαιτίας των οδηγιών του Σκοπελίτη πωρέα του. Η επανάσταση αποτυγχάνει, παρ’ όλα αυτά ο Λάμπρος Κατσώνης, Έλληνας αξιωματικός του ρωσικού στόλου, συνεχίζει να μάχεται τους Οθωμανούς και να ναυτολογεί άνδρες από τις Σποράδες. Οι εχθροπραξίες Οθωμανών και Ρώσων σταματούν με τη Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (1774), η οποία εξασφαλίζει εμπορικά προνόμια στους νησιώτες, πολύτιμα για την ανάπτυξη και την ευημερία τους. Ο Γάλλος διπλωμάτης, περιηγητής, ιστορικός και φιλέλληνας Φρανσουά Πουκεβίλ, ο οποίος επισκέπτεται τις Σποράδες την περίοδο 1798-1801, μας πληροφορεί πως ο πληθυσμός της Σκοπέλου φτάνει τα 6.000 με 8.000 άτομα. Την ίδια εποχή, το νησί διαθέτει 35 καράβια.
Από το 1805 μέχρι το 1816, στην κεντρική Ελλάδα ξεσπά μια σειρά από επαναστάσεις κατά των Οθωμανών. Καμία δεν οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα, όλες όμως βοηθούν τους κατοίκους των Σποράδων, όπως και όλους τους Έλληνες, να προετοιμαστούν για την Επανάσταση του 1821. Η Σκόπελος συμμετείχε σε όλους τους προεπαναστατικούς αγώνες του Έθνους.
Νεότεροι χρόνοι (19ος αι. - σήμερα)
Η συνεισφορά της Σκοπέλου στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 είναι μεγάλη. Το νησί προσφέρει ναύτες αλλά και τα καράβια του στον αγώνα και παρέχει καταφύγιο σε επαναστάτες από τον Όλυμπο και το Πήλιο, και στις οικογένειές τους. Οι επιστολές που ανταλλάσουν οι αρχές της Σκοπέλου με τις επαναστατικές αρχές που εδρεύουν στην Ύδρα, φανερώνουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νησιώτες: πείνα, φτώχεια, πειρατεία. Το 1828, η πειρατεία εξαλείφεται, με πρωτοβουλία του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, του Ιωάννη Καποδίστρια, μετά τη δολοφονία του, όμως, στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831, οι πειρατές, το χάος και η ανασφάλεια επιστρέφουν.
Στο μεταξύ, το 1830, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, αναγνωρίζεται η ανεξαρτησία μέρους της Ελλάδας. Στο νέο ελληνικό κράτος εντάσσεται, με δική της βούληση και η Σκόπελος. Λίγο αργότερα, το 1832, η Ελλάδα γίνεται βασίλειο, με πρώτο βασιλιά τον Βαυαρό πρίγκιπα Όθωνα, ο οποίος επισκέφτηκε τη Σκόπελο.
Κατά τις δύο τελευταίες εκατονταετίες της τουρκοκρατίας και το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, η Σκόπελος διαθέτει σπουδαία ναυτιλία, ναυπηγεία (ταρσανάδες) και πολλά καράβια. Τα σκοπελίτικα καράβια μεταφέρουν το κρασί του νησιού σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο, την Αγγλία και την Αμερική. Ο πλούτος από το εμπόριο βοηθά να αναπτυχθεί μια εύρωστη αστική τάξη, η οποία χτίζει πολυτελή σπίτια και εισάγει έπιπλα και πολύτιμα αντικείμενα από το εξωτερικό. Στο δεύτερο μισό του 19ου αι., όμως, τα ατμόπλοια αντικαθιστούν τα παραδοσιακά ιστιοφόρα. Αδυνατώντας να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, πολλοί Σκοπελίτες ναυπηγοί μένουν άνεργοι, έτσι δημιουργείται κύμα μετανάστευσης, αρχικά προς την κυρίως Ελλάδα, έπειτα προς την Αμερική. Το νησί παρακμάζει. Στα επόμενα χρόνια, ιδίως μετά από μια καταστροφική επιδημία φυλλοξήρας, θα εγκαταλειφθεί η μακραίωνη και τόσο αποδοτική αμπελουργία. Τη θέση των αμπελιών θα πάρουν οι δαμασκηνιές και το νησί θα παράγει ένα ακόμα ξεχωριστό προϊόν: τα δαμάσκηνα Σκοπέλου, τα οποία καλλιεργεί εντατικά από τα μέσα του 19ου αιώνα. Το δαμάσκηνο Αζάν ξεκίνησε να καλλιεργείται στις αρχές του 20ου αι.
Τον 20ό αιώνα η Σκόπελος πέφτει στη δίνη των πολέμων που ταλανίζουν τη χώρα και τον πλανήτη: Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος, Μικρασιατική Εκστρατεία, Ελληνοϊταλικός Πόλεμος, Β΄ Παγκόσμιος. Το 1941, η Γλώσσα γίνεται καταφύγιο για πολλούς από τους άνδρες του Συμμαχικού Εκστρατευτικού Σώματος, που επιχειρούν να διαφύγουν μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα. Οι πρώτοι, εκατό περίπου αξιωματικοί και οπλίτες, κρύβονται σε εξοχικά καλύβια στο Λουτράκι και από εκεί, με ένα γλωσσιώτικο καράβι, το Αλμπέρτα, προωθούνται προς την Τουρκία. Όσους φτάνουν στη συνέχεια στο νησί τους αναλαμβάνει μία ομάδα που έχει δημιουργηθεί, η οποία τους παρέχει τροφή και στέγη και έπειτα, σε συνεννόηση με τη Σκόπελο και τη Σκιάθο, φροντίζει για την ασφαλή μεταφορά τους.
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα ρίχνεται σε έναν αιματοβαμμένο εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος τελειώνει το 1949. Μετά την πρώτη δύσκολη δεκαετία, η χώρα μπαίνει σε νέα τροχιά ανάπτυξης και ευημερίας. Μόνη απειλή, τώρα, τα φυσικά φαινόμενα: το 1965, δύο ισχυροί σεισμοί ισοπεδώνουν την Αλόννησο και προκαλούν εκτεταμένες ζημιές και στη Σκόπελο, οι σκεπές των σπιτιών της οποίας αλλάζουν μορφή, από πλάκα γίνονται με κεραμίδι .
Η δεκαετία του ’80 φέρνει μαζί της την αλματώδη τουριστική ανάπτυξη, η οποία είχε ξεκινήσει δειλά τις δεκαετίες του 1950 και 1970. Το ειδυλλιακό φυσικό περιβάλλον, οι ονειρεμένες παραλίες, η θαυμαστή πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν πόλο έλξης για επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Πολλοί Σκοπελίτες, από τα αστικά κέντρα και το εξωτερικό, αρχίζουν να επιστρέφουν μόνιμα ή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στο νησί, για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που προσφέρει ο τουρισμός. Παράλληλα, πολλοί συνεχίζουν να ασχολούνται με την παραδοσιακές τέχνες του τόπου, την ναυπηγική, τη μικροναυπηγική, την κεραμική, την υφαντουργία, την κατασκευή σκοπελίτικων μαχαιριών, το κέντημα κ.α.
Σήμερα, στον παγκοσμιοποιημένο 21ο αιώνα, η Σκόπελος, ένας τόπος με πλούσιο παρελθόν, ζει το παρόν, με όλες του τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες, και ανοίγει πανιά, με δύναμη και αισιοδοξία, για ένα μέλλον λουσμένο στο φως του Αιγαίου.